کالیبراسیون دما

کالیبراسیون دما

کالیبراسیون چیست؟

با مطالعه انواع مختلف کتاب کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق ، تعاریف بسیاری برای آن مشاهده می کنیم ، ولی بسیاری از آن ها در تعریف کالیبراسیون ابزار دقیق فقط به ارائه استاندارد و گواهینامه های مختلف اشاره کرده اند ، در حالی که کالیبراسیون فقط توجه به این نکته نیست بلکه به معنای یکسان سازی نتیجه آزمایش های انجام گرفته در تمام نقاط جهان است. به عبارت دیگر کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق به معنای اعتماد ، اطمینان ، صحت و دقت در یافتن مقدار دقیق هر کمیت است.

مزایای کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق

کالیبراسیون ابزار اندازه گیری مزایای بسیاری دارد ، در این قسمت به تعدادی از این مزایا اشاره خواهیم کرد.
⦁ افزایش اعتبارات بین المللی
⦁ افزایش اعتماد در سطح جامعه
⦁ بهبود حقوق اجتماعی
⦁ بهبود فرهنگ قانون مداری و  تکوین محصول
⦁ جلوگیری از ایجاد خسارت و ضرر در مبادلات بازرگانی
⦁ ایجاد اشتغال
⦁ کاهش هزینه تعمیرات
افزایش کیفیت خدمات ارائه شده

نرم افزار کالیبراسیون ابزار دقیق

یکی از راه ها برای انجام کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق استفاده از نرم افزارهای مختلفی است که به این منظور طراحی شده اند. در ادامه تعدادی از مزایای این نرم افزارها را بیان خواهیم کرد.
⦁ افزایش سرعت در انجام کالیبراسیون
⦁ ایجاد امنیت بیشتر با استفاده از نرم افزار کالیبراسیون ابزار دقیق
⦁ کاهش خطاهای رایج در اندازه گیری
⦁ کاهش هزینه های انجام فرایندها
⦁ کاهش زمان انجام کالیبراسیون

کالیبراسیون دما چیست ؟

کالیبراسیون دما ، برای هر تجهیزی که در سیستم اندازه گیری دما مورد استفاده قرار می گیرد، کاربرد دارد. عمل کالیبراسیون بر روی سنسور تجهیز انجام می شود که عموما ترمومتر مقاومتی پلاتینی ( PRT یا PT-100 )، ترمیستور یا ترموکوپل است.

ترمومترها عموما با گذاشتن آنها در یک محیط با دمای پایدار ( Heat source ) کالیبره می شوند و خروجی آنها با خروجی ترمومتر مرجع یا ترمومتر استاندارد (که جهت کالیبراسیون مورد استفاده قرار می گیرد) مقایسه می شود.
کالیبراتور دما دستگاهی است که جهت کنترل و صحت مقادیر اندازه گیری شده توسط تجهیزات اندازه گیری دما بکار می روند. کالیبراتورهای دما به کمک سنسور های دمای ترموکوبل یا RTD، امکان مقایسه ی دمای واقعی با مقادیر اندازه گیری شده با دقت بالا را برای ما فراهم می کنند. خصوصیت بسیار مهم کالیبراتورهای دما دقت اندازه گیری آنها می باشد و یکی از فاکتورهای اصلی تعیین کننده قیمت کالیبراتور دما می باشد.

یکی از نکان بسیار مهم در استفاده از دستگاههای اندازه گیری کالیبره کردن آنها می باشد، دستگاههای اندازه گیری پس از مدت زمانی دچار خطا خواهند شد که ممکن است براثر عوامل فیزیکی مانند صدمه و یا  استفاده نادرست اپراتور در شرایط نا متعارف و .. اتفاق بیافتد که دراین مرحله جهت کالیبره نمودن دستگاه بایستی از یک دستگاه مرجع استفاده نمود که میزان خطای آن استاندارد شده باشد .

درمکانهائی که دما اندازه گیری, کنترل و نمایش داده میشود , ابزارآلاتی همچون سنسورها (ترموکوبل) ، شاخص ها (پنل مترها) ، کنترل کننده های فر آیند , ثبت کننده های جداول و ثبت کننده های اطلاعات استفاده می شوند . این ابزار آلات می بایستی به صورت دوره ای چک و تنظیم شوند، به همین دلیل استفاده از کالیبراتورهای دما جهت کالیبره کردن و تنظیم کردن ابزارهای اندازه گیری دما ضروری و لازم میباشد .

همچنین می توان از مولتی فانکشن کالیبراتورها که می توانند سیگنالهای جریان، ولتاژ و دما را اندازه گیری کند و چند کاربردی هستند جهت کالیبره کردن دستگاهها استفاده کرد.
همچنین برخی از کالیبراتور های دما دو منظوره بوده و به عنوان ترمومتر نیز استفاده می شود.

کاربرد کالیبراسیون دما

⦁ کالیبره نمودن و شاخص مقیاسه نمودن تجهیزات اندازه گیری وثبت کننده ها
⦁ تعیین صحت مطابق بودن دستگاه با طراحی و مشخصات نظارتی صحیح
⦁ کالیبراتور دمای قابل حمل کاربرد آزمایشگاهی داشته و به منظور کالیبره کردن ترمومترها استفاده می شود.

پارامترهای مهم در انتخاب کالیبراتور دما

1- نوع سنسور ورودی
2- تعداد ورودی ها
3- دقت اندازه گیری
4- بازه اندازه گیری جهت تست
5- انواع واحدهای اندازه گیری
6- رزولوشن دستگاه
7- پرتابل بودن دستگاه
8- امکان گزارش گیری و اتصال به کامپیوتر

دستگاه های کالیبراسیون دما در سه دسته بندی زیر ساخته شده و به بازار عرضه می شوند:

⦁ – Field Temperature Calibrationکالیبراسیون دمای پرتابل یا صنعتی

جهت ترمومترهایی مورد استفاده قرار می گیرد که در خارج ازمحیط آزمایشگاه تست می شوند که معمولا رنج دقت آنها بین 5 تا 0.5 درجه سانتیگراد است.
⦁ -کالیبراسیون دمای ثانویه یا آزمایشگاهی
جهت کالیبراسیون تجهیزاتی مانند PT-100 یا PRT، ترمیستورهای دقیق و ترموکوپل های noble-metal مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم ها دارای دقتی بین 0.5 تا 0.02 درجه سانتیگراد هستند.
⦁ – کالیبراسیون دمای fixed point یا primary
این سیستم ها، جهت کالیبراسیون SPRT ها و ترموکوپل های nobel-metal مورد استفاده قرار می گیرد و دارای دقت 0.001 درجه سانتیگراد می باشد.

جهت انتخاب دستگاه مناسب کالیبراسیون ترموول، باید سوالات زیرپاسخ داده شود:
⦁ – آیا ترموول سیگنال خروجی الکتریکی دارد یا اینکه کلا مکانیکال است؟
⦁ – خصوصیات فیزیکی ترموول چیست ؟ اندازه و شکل ان چگونه است؟
⦁ – در چه رنج دمایی مورد استفاده قرار می گیرد؟
⦁ – دارای چه دقتی می باشد؟
⦁ – امکان کالیبره در آزمایشگاه وجود دارد یا اینکه باید در سایت کالیبره شود؟

کالیبره کردن دماسنج

برای کالیبره کردن دماسنج، باید به این نکته توجه داشته باشید که در دمای ۴/۳۴ درجه سانتیگراد، مقدار جریان قابل مشاهده بر میلی آمپرمتر صفر است و وقتی دما به ۸/۴۸ + درجه سانتیگراد افزایش یابد، این مقدار معادل ۱ میلی‌آمپر متر می‌شود. با تقسیم کردن فاصله ۰ تا ۱ میلی‌آمپرمتر بر میلی‌آمپرمتر می‌توانید به درجات دقیق دست یابید. مثلاً با تقسیم کردن این فاصله به ۸۲ قسمت مساوی، توانسته‌اید به مقیاس یک درجه سانتیگراد دست یابید.

از آنجا که عملاً چنین تقسیم‌بندی بر میلی آمپرمتر بسیار مشکل است، پیشنهاد تقسیم‌بندی براساس تقسیمات بزرگی را می‌کنیم. در این حال با قرار دادن دماسنج در یک حمام یخ، درجه صفر سانتیگراد مشخص خواهد شد.